Torenhoge energierekeningen, boodschappen die met de week duurder worden, hoge benzineprijzen, allemaal zaken die we momenteel veel in de media voorbij zien komen en waar veel huishoudens dagelijks mee bezig zijn. Maar wat voor effect kan deze stress over geld veroorzaken op onze mentale gezondheid?
Financiële stress
Financiële stress is emotionele spanning die specifiek met geld te maken heeft. Iedereen kan deze stress om geld ervaren, maar over het algemeen komt het vaker voor in huishoudens met een laag inkomen. Echter zien we het laatste jaar door de torenhoge prijzen steeds meer huishoudens in de problemen komen. Huishoudens die normaal ruim konden rondkomen moeten nu op de kleintjes letten en ervaren steeds meer stress. We zijn nog maar net uit de ene crisis, en we zijn zo in een nieuwe gestapt. Maar hoe kun jij hier het beste mee omgaan? In dit artikel willen we je inzicht geven in de mogelijke gevolgen hiervan, en nog belangrijker: wat jij kan doen om je stressniveau te verlagen om je mentale gezondheid te beschermen.De meeste mensen maken zich weleens zorgen over geld. Maar financiële stress kan problematisch worden als het je dagelijks leven verstoort. Misschien heb je wel moeite met je concentreren tijdens het werken of studeren, kun je niet meer genieten van dingen waar je normaal wel van kon genieten (sporten, vrije tijd, uitjes etc…), en lig je ‘s nachts te piekeren. Wanneer je veel
stress ervaart over geld zal je de negatieve effecten hiervan ervaren, zowel lichamelijk als mentaal. Financiële stress kan leiden tot angst, depressie, gedragsveranderingen zoals terugtrekken uit sociale activiteiten en fysieke symptomen zoals hoofdpijn, druk op de borst en buikpijn.Hoe langer de huidige situatie aanhoudt waarin geldzorgen in steeds meer huishoudens een grote rol speelt, hoe heftiger de gevolgen voor de gezondheid zullen worden. De hoge energieprijzen op dit moment zorgen voor een gebrek aan controle. De eerste levensbehoeften worden extreem duur en je hebt hier geen controle over. Qua budgettering valt hier geen rekening mee te houden, wanneer je simpelweg het geld er niet voor hebt, kun je het ook niet uitgeven. Dit maakt het zo belangrijker dat het kabinet ingrijpt met plannen die haalbaar zijn voor alle bevolkingsgroepen. Mensen met een laag inkomen, maar ook mensen met middeninkomens; mensen die op het gas zitten, en mensen die er al helemaal van af zijn; en zowel particulieren als bedrijven.
Klachten door geldzorgen
Hoewel stress een negatieve invloed kan hebben op je gezondheid, kan stress in verband met financiële problemen bijzonder giftig zijn. Het kan invloed hebben op je psychische en lichamelijke gezondheid, het kan leiden tot uitstelgedrag bij het zoeken van medische hulp, en ongezond copinggedrag.
Invloed van geldzorgen op je psychische gezondheid
In veel gevallen beland je in een cyclus van geestelijke en financiële problemen. Een slechte financiële gezondheid kan leiden tot een slechte geestelijke gezondheid, wat weer kan leiden tot een steeds slechtere financiële gezondheid, enzovoort. Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat mensen met schulden vaker psychische problemen hebben, zoals
depressie en
angst, dan mensen zonder schulden.
Invloed van geldzorgen op je lichamelijke gezondheid
Aanhoudende stress over geld is in verband gebracht met hoofdpijn, buikpijn, migraine, hartaandoeningen, diabetes, slaapproblemen en meer lichamelijke problemen. Als we constant gestrest zijn, heeft ons lichaam geen tijd om te herstellen. Ons immuunsysteem blijft vatbaar voor ziektes, waaronder verkoudheden en virussen. Als je al een chronische medische aandoening hebt, kunnen je symptomen toenemen.
Uitstelgedrag bij medische hulp
Ondanks het zorgstelsel van Nederland en de verplichte zorgverzekering is medische hulp iets wat mensen die geldzorgen ervaren vaak uitstellen. De angst voor hoge rekeningen voor medische hulp zorgt ervoor dat medische zorg vaak wordt uitgesteld wanneer iemand geldzorgen heeft. Hoewel deze tactiek een goede manier lijkt om de kosten laag te houden, kan het uitstellen van medische zorg leiden tot ergere medische problemen die hogere kosten met zich meebrengen. Zowel een verdere achteruitgang in gezondheid, als hogere kosten kunnen beiden leiden tot meer stress.
Ongezond copinggedrag
Onder copinggedrag verstaan we gedrag dat we vertonen om met de situatie om te gaan. We zien dat geldzorgen tot verschillende ongezonde gedragingen kunnen leiden. Zoals alcohol en drugsgebruik, maar ook ongezond eetgedrag. Dit ongezonde eetgedrag kan juist 2 kanten op gaan, aan de ene kant gaan sommige mensen steeds minder eten omdat ze het simpelweg niet kunnen betalen, maar aan de andere kant zien we ook dat veel mensen juist meer (ongezond) eten wanneer ze
stress ervaren.
Piekergedrag en de media
Tegenwoordig hebben we ook nog de media die ons piekergedrag erg kan aanwakkeren. Door de enorme belangstelling in de media voor de extreem hoge energieprijzen, dure boodschappen en overige zaken gaan steeds meer mensen, die momenteel nog geen geldzorgen hebben, piekeren over de zorgen die kunnen gaan komen wanneer het zo door blijft gaan. Dit is de groep mensen die voorheen makkelijk rond konden komen, maar door de grote media aandacht rondom de toenemende inflatie, de energieprijzen, of het recent aangekondigde energieplafond, steeds meer gaan piekeren of zij de winter wel door gaan komen zonder aan het spaargeld te hoeven komen. Dit kan leiden tot verhoogde stressniveaus en slaapproblemen. We zijn op deze momenten snel geneigd te gaan denken in doemscenario’s. Probeer in deze situatie voor jezelf de feiten op een rijtje te zetten. Wat voor risico loop ik? Hoeveel speling heb ik nog in mijn budget? Stel dat mijn energierekening heel hoog wordt, zijn er nog bepaalde kosten waar ik op kan besparen? Probeer deze piekermomenten daarnaast te beperken tot een bepaald moment op de dag om alles inzichtelijk te maken, en probeer dit ook niet te doen kort voordat je gaat slapen.We snappen dat dit natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan is. Zeker als je momenteel al erg veel moeite hebt om rond te komen. Daarom sluiten we dit artikel af met manieren om financiële stress te overwinnen en hoe je hulp kunt zoeken.
Financiële stress overwinnen
Het is misschien onmogelijk op dit moment op je financiële problemen van de ene op de andere dag op te lossen, maar je kunt wel meteen beginnen met plannen om er stap voor stap uit te komen. Ondanks dat je over sommige dingen momenteel geen controle hebt die veel impact kunnen hebben, zijn er ook stappen die je wel al kunt ondernemen. De stress die je momenteel ervaart is niet alleen het gevolg van je financiële situatie, een deel van je angst kun je reduceren door goed voor jezelf te zogen.
Maak de balans op van je financiën
Maak een lijst van de financiële problemen waar je je het meeste zorgen om maakt. Neem kleine stapjes om elk probleem één voor één aan te pakken, zodat je niet teveel hooi op je vork neemt. Schrijf op wat je vandaag of deze week kunt doen om financiële stabiliteit te bereiken. Probeer een budgetplan te maken, waarbij je alleen voor een week of een maand uitgeeft aan noodzakelijke dingen. Je kunt ook proberen je uitgaven bij te houden in een kasboek. Houd een periode dagelijks of wekelijks bij hoeveel en waaraan je geld hebt uitgegeven. Kijk dan op welke dingen je zou kunnen besparen. Denk aan abonnementen, boodschappen waar je nog op kunt besparen etc.Als je je rekeningen niet kunt betalen, kun je proberen de bank, de schuldeiser of creditcardmaatschappij te bellen om de situatie uit te leggen. Vaak kunnen zij een betalingsplan opstellen dat voor jou werkt.
Zoek support
Probeer steun te zoeken bij familie en vrienden om stress te verminderen. Je kunt ook proberen een (online) steungroep bij te wonen voor mensen die worstelen met financiële stress. Onthoud, je bent niet de enige. Je kunt een systeem van vertrouwde vrienden en familie ontwikkelen om jou te helpen optimistisch te blijven over je financiën. Je schamen voor je geldzorgen is nergens voor nodig, zeker in deze tijd kan het iedereen overkomen. Met de steun van anderen zijn je zorgen niet gelijk opgelost, maar kunnen bijkomende psychische en lichamelijke gevolgen mogelijk verminderd worden.
Zorg goed voor jezelf
Een gezonde levensstijl is belangrijk voor het beheersen van stress. Probeer 30 minuten te bewegen op een manier die voor jou goed voelt. Of dit nou een wandeling is, hardlopen, of een andere sport beoefenen. Er zijn tal van manieren van beweging mogelijk die ook nog eens helemaal gratis zijn! Wandelen is bijvoorbeeld een geweldige manier om te bewegen en tegelijkertijd stress te verlichten.Maak tijd om te ontspannen. Hoewel je financiële stress overweldigend kan zijn, moet je er rekening mee houden dat er middelen zijn om jou te helpen je stress en financiën te beheersen. Neem de tijd om te ontspannen, te genieten van een leuke activiteit en contact te maken met anderen.Daarnaast zijn er tegenwoordig ook andere manieren van zelfhulp die kunnen bijdragen aan een verbeterde mentale gezondheid, denk bijvoorbeeld aan
mediteren en
mindfulness. Ook hier vind je tegenwoordig online diverse gratis tools voor om hier mee te beginnen! Wil je meer weten over bepaalde onderwerpen? Dan zou je ook nog eens kunnen kijken of je een interessant
zelfhulpboek kunt vinden die jou goede handvatten kan bieden. Of het nou gaat over budgetteren, meer rust in je hoofd of manieren om om te gaan met stress. Tegenwoordig zijn er enorm veel
boeken over persoonlijke ontwikkeling te vinden.
Zoek hulp bij aanhoudende psychische en/of lichamelijke problemen
Kom je er zelf niet aan uit? En ervaar je psychische of lichamelijke problemen door jouw geldzorgen en hoog stressniveau? Zoek dan op tijd hulp. Er zijn
verschillende manieren om hulp te vragen.
- Maak een afspraak bij je huisarts: Samen met je huisarts kun je kijken waar jouw klachten vandaan komen en hoe deze verholpen kunnen worden. Zo kan het bij psychische klachten helpen om met iemand te praten. Een huisarts kan samen met jou kijken wat voor jou mogelijk het beste kan werken. Een huisarts kan jou niet helpen met het oplossen van je geldzorgen, maar kan jou wel helpen bij het verlichten van psychische en/of lichamelijke problemen.
- Ga langs bij een maatschappelijk werker: Ben jij het overzicht even helemaal kwijt? Dan kan een maatschappelijk werker jou misschien verder helpen. Door een aantal gesprekken kan een maatschappelijk werker inzicht krijgen in je situatie en samen met jou kijken welke stappen je zou kunnen ondernemen. Je kunt bij een maatschappelijk werker (ook wel sociaal werker) terecht via je gemeente. Bijvoorbeeld via een wijkteam, jeugdhulp of het Wmo-loket. Daarnaast zijn er tegenwoordig ook diverse hulplijnen waarbij je terecht kan voor een (anoniem) gesprek.
- Zit je in een crisis situatie? Heb jij (soms) gedachten over het eindigen van je leven omdat je het niet meer ziet zitten? Je kunt 27/4 contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie: bel 113 of 0800-0113 (gratis), of anoniem via de chat op de website 113.nl
