Sociale angststoornis: Wat is het, en is het te behandelen?

Wat is een sociale angststoornis?

Sociale angststoornis, ook bekend als sociale fobie of social anxiety, is een psychische aandoening waarbij een persoon extreme angst ervaart in sociale situaties en interpersoonlijke interacties. Het is meer dan een gevoel van verlegenheid en onzekerheid, het kan je ernstig belemmeren in het dagelijks leven en heeft impact op je vermogen om te functioneren in verschillende sociale situaties. Mensen met social anxiety kunnen zich overmatig zorgen maken over het feit dat ze door anderen worden bekeken of beoordeeld, en kunnen daardoor sociale situaties vermijden. Deze angst kan dagelijkse activiteiten en relaties verstoren en kan leiden tot gevoelens van depressie en een laag zelfbeeld. Hoewel het een veel voorkomende aandoening is, is sociale angststoornis behandelbaar en kunnen mensen met deze aandoening samen met een professional in de geestelijke gezondheidszorg een plan ontwikkelen om hun symptomen te beheersen en hun kwaliteit van leven te verbeteren.

Wat zijn de symptomen van een sociale angststoornis?

De symptomen van een sociale angststoornis kunnen variëren in ernst, maar omvatten meestal de volgende:

1. Intense angst of angst voor beoordeling door anderen tijdens sociale situaties of het spreken voor een groep.
2. Vermijden van sociale situaties of het uitstellen ervan uit angst voor verlegenheid of fouten.
3. Het hebben van fysieke symptomen, zoals trillen, zweten, hoofdpijn of misselijkheid tijdens sociale situaties.
4. Het hebben van negatieve gedachten over jezelf, zoals het geloven dat je saai, dom of oninteressant bent.
5. Het ervaren van een continue angst voor het oordeel van anderen, zelfs wanneer je niet in een sociale situatie bent.
6. Het hebben van moeite met het opbouwen en onderhouden van sociale relaties.
7. Het ervaren van emotionele uitputting en vermoeidheid na sociale interacties.

Wat zijn mogelijke oorzaken van (mijn) sociale fobie?

Er is geen specifieke oorzaak voor sociale fobie, er zijn verschillende factoren die kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van een sociale angststoornis, waaronder:

1. Genetische aanleg: Mensen met familieleden met een angststoornis hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een sociale angststoornis.
2. Negatieve ervaringen: Traumatische ervaringen of regelmatig worden blootgesteld aan negatieve beoordelingen of kritiek kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van sociale angst.
3. Neurobiologie: Veranderingen in de hersenen en de chemie kunnen bijdragen aan angststoornissen, waaronder sociale angst.
4. Leerprocessen: Het ervaren van regelmatige beschamen of afwijzing in sociale situaties kan leiden tot angst en onzekerheid bij het uitvoeren van sociale activiteiten.
5. Persoonlijkheid en temperament: Sommige mensen zijn van nature meer verlegen of introvert, wat hen kwetsbaarder maakt voor het ontwikkelen van een sociale angststoornis.

Het is belangrijk om te onthouden dat sociale angststoornis vaak het resultaat is van een combinatie van deze factoren en dat het niet altijd duidelijk is waarom iemand deze stoornis ontwikkelt.

Kan je een sociale angststoornis behandelen?

Er zijn verschillende behandelmethoden beschikbaar voor sociale angststoornis, waaronder psychotherapie, medicatie en gedragstherapie. Deze behandelingen voor sociale angststoornis werken door verschillende mechanismen om de angst en onzekerheid te verminderen en helpen een meer ontspannen en effectieve houding te ontwikkelen in sociale situaties. Hieronder bespreken we kort hoe de verschillende behandelingen werken:

1. Psychotherapie: Cognitieve gedragstherapie (CBT) is een veelgebruikte behandeling voor sociale angststoornis. Het helpt de patiënt om onrealistische of negatieve gedachten en gedragspatronen te veranderen die bijdragen aan hun angst. De patiënt leert bijvoorbeeld om hun aandacht te richten op het moment en niet op wat anderen denken, en om zichzelf uit te dagen door angstaanjagende situaties te confronteren.
2. Medicatie: Selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s) zijn een veelgebruikte medicatie voor sociale angststoornis. Ze werken door de hoeveelheid serotonine, een chemische stof in de hersenen, te verhogen. Hierdoor wordt de stemming verbetert en wordt de angst verminderd.
3. Gedragstherapie: Blootstellingstherapie is een vorm van gedragstherapie die specifiek gericht is op sociale angststoornis. Hierbij wordt de patiënt geleidelijk blootgesteld aan angstaanjagende situaties tot ze zich steeds meer op hun gemak voelen. Dit proces kan zowel in vivo (in het echte leven) als in gedachten plaatsvinden.

De beste behandeling voor sociale angststoornis afhankelijk is van de specifieke behoeften en omstandigheden van elke patiënt. Soms is een combinatie van verschillende behandelingen nodig om de beste resultaten te bereiken. Het is ook belangrijk om te benadrukken dat de behandeling tijd en geduld vereist en dat de patiënt zich bewust moet zijn van hun eigen rol in het behandelproces. Overleg met een psycholoog of psychiater om te bepalen welke behandelmethode het beste bij je past.

Wat kan je zelf doen om je sociale angst te verminderen?

Er zijn een aantal dingen die je zelf kunt doen om je social anxiety te verminderen. Echter zijn dit slechts mogelijkheden die het wat kunnen verlichten en vaak geadviseerd worden naast de behandeling.

• Zelfhulp technieken: Het oefenen van ontspanningstechnieken, zoals ademhalingsoefeningen en meditatie, kan bijdragen aan het beheersen van sociale angst.
• Levensstijl veranderen: Verbeteren van de slaap, gezonde voeding en voldoende lichaamsbeweging kan helpen bij het verminderen van angstsymptomen.